Een weekje griep en ziek op de bank – wat mij recent is overkomen – maakt een mens nederig. Alles kan tegenzitten in het leven, maar gezondheid is toch wel het aller belangrijkste. Deze les leerde ik al jong, toen mijn moeder op 42-jarige leeftijd stierf aan de gevolgen van borstkanker.
Ze werkte als logopedist op een zogeheten MLK-school (speciaal onderwijs voor moeilijk lerende kinderen), in het Groningse Appingedam. De leerlingen die mijn moeder behandelde, hadden vaak meer problemen, die niet met logopedie op te lossen waren. Sommige kinderen werden verwaarloosd. Meerdere keren heeft ze moeten uitleggen wat een tandenborstel is en hoe en waarom deze te gebruiken. Ik herinner mij ook twee broertjes, die misbruikt werden door hun ouders. Mijn moeder heeft er toen voor gezorgd dat de jongetjes in een liefdevol pleeggezin terecht kwamen, en dat hun vader en moeder hulp kregen. Ze voelde zich soms meer sociaal werker dan logopedist.
Henriette Holtkamp heette ze; ze was de eerste op school die ziek werd. Na haar werden in een tijdsbestek van drie jaar nog vier collega’s gediagnosticeerd met kanker. Bijna de helft van het personeel zat toen ziek thuis. Dat kon geen toeval zijn, en de school werd binnenstebuiten gekeerd om een mogelijke oorzaak te achterhalen, echter zonder resultaat. Geen van de vrouwen zou de ziekte overleven. Het verdriet om het verlies verdrong uiteindelijk de behoefte aan antwoorden.
Twee jaar geleden zag ik een televisieprogramma waarin een hoogleraar toxicologie pleitte voor meer onderzoek naar de risico’s van bestrijdingsmiddelen voor mensen die in landbouwgebieden wonen. In Groningen werd tot in de jaren ’80 ook flink met deze middelen gesproeid. Het blijft koffiedik kijken, maar dat omgevingsfactoren invloed kunnen hebben op de gezondheid lijkt mij evident.
Toen ik in Amstelveen scholen ging bezoeken om mijn kinderen in te kunnen schrijven, verbaasde het mij dat de Piet Hein bijna op de A9 staat. Het leek mij algemeen bekend dat met name fijnstof een risico voor de gezondheid vormt binnen een straal van 300 meter van een snelweg. De Piet Hein staat op nog geen 20 m afstand. En nu wordt de weg ook nog verbreed van een 6-baans naar een 8-baans-weg, zodat er nog meer auto’s hun co2 en fijn stof kunnen uitstoten. En de geplande overkapping lijkt mooi, maar neemt de uitstoot niet weg; deze wordt slechts verplaatst.
Het lijkt een niet te stuiten ontwikkeling, dat we telkens maar meer asfalt nodig denken te hebben. Als we allemaal wat rustiger zouden rijden, zijn er minder ongelukken en is er minder oponthoud op de snelwegen. Er is dan meer doorstroom wat mogelijk de behoefte aan extra rijbanen vermindert. Het aantal verkeersdoden is verdriedubbeld op wegen waar je in plaats van 100 km/u nu 130 km/u mag rijden. En ook de luchtverontreiniging neemt toe bij hogere snelheden.
Als het geen landbouwgif is dat je de das om doet, dan is het wel een snelweg midden in een dorp. Gezondheid lijkt helaas niet hoog op de politieke agenda te staan in Nederland. Economische belangen prevaleren. En dat zou niet zo moeten zijn.
Leonie Ruiter
Email: Leonie@rtva.nl
Twitter: @Lilaleoschrijft
Foto van Leonie zelf