Wim Bary was een naam die in mijn jeugd regelmatig voorbij kwam. Acteur, vriend van de sterren en had altijd iets te maken met onze trots: ’t Cultureel Centrum. Dat was een betonnen bak aan Plein1960 en een instelling waar hij zich theaterdirecteur van mocht noemen. Hij stuwde het theater tot grote hoogte in de jaren ’70. Hij wist alle belangrijke artiesten van toen te strikken voor vaak het eerste optreden van hun tournee. Want als het in Amstelveen aansloeg, dan kon je heel Nederland door. Als slechts de helft lachte zat het eigenlijk ook al wel snor.
Volgens mijn ouders en Henk van der Meijden was hij de beste, dus ik denk dat het waar was.
Spannend zag dat Cultureel Centrum er niet echt uit. Best lelijk eigenlijk, zoals vrijwel alles wat op die plek is gebouwd. Maar wanneer ik de trappen beklom richting voordeur werd ik altijd vrolijk. Behalve dan toen ik daar een aantal maanden de toneelschool bezocht op de woensdagmiddag. Ademhalings-en stemoefeningen? Ik wilde naar Ome Toon Celie, mijn eerste voetbaltrainer van St. Martinus.
Nee, normaal was het leuk. Toneelvoorstellingen, kindermusicals en matinees bij de filmzaal Oscar. Daar zag ik onder andere. Louis de Funès, Grease, Inpikken en wegwezen (Nederlandse naam voor Gone in 60 seconds) en de complete reeks van de Vier Vuisten. Natuurlijk allemaal jáááren later dan de première van deze films. Oscar was een geweldige vroege vorm van Netflix.
In mijn tienerjaren kwam ik er eigenlijk zelden meer. Maar mijn ouders namen ieder jaar een passe-partout waarmee ze zes voorstellingen naar keuze konden aankruisen en gingen dan netjes aangekleed naar het theater.
Op een dag in de eerste helft van de jaren ’80 konden zij door verplichtingen elders (diner dansant?) niet naar een voorstelling. Of mijn oudste broer en ik daar naartoe wilden… Blijkbaar niets omhanden, riepen wij ‘ja’ en zo kwamen wij bij een voorstelling van Henk Elsink terecht. Henk Elsink… Nee, dat kan niet waar zijn. Wij wilden naar Freek… Keken en luisterden naar Koot en de Bie… Deze dinosauriër, wat moesten we daar nu?
De zaal stroomde vol met oudere mensen. Ik was 14 jaar dus iedereen was wel ouder. Mijn broer en ik zaten op rij 3. En daar -in die snel veranderende wereld van het cabaret- kwam een man die vanaf minuut één, voor mij en mijn broer totaal niet grappig was en waar geen enkele grap aan leek of mocht komen. De ouderen lachten uit gewoonte, maar de magie was verdwenen. Dat bleek vooral uit een eigenaardige man die achter ons zat en als een oude machine langzaam op gang kwam en voluit lachte als iedereen zijn mond hield. Grote hilariteit vanuit ons twee en zo kwam het tussen een gesprek met Henk Elsink en ons, waarin wij uitlegden de grappen niet te begrijpen, laat staan leuk te vinden. In de pauze vertrokken wij en ik hoop dat alle mensen verder een leuke avond gehad hebben.
Deze week is Henk Elsink overleden en in zijn in memoriam stond bijna letterlijk bovenstaand voorval waarom hij gestopt was. Dat hij begreep dat zijn tijd als artiest geweest was omdat hij een publiek zag opkomen dat zich richting Freek en later Youp ging bewegen.
Ik schaamde mij nu een beetje, maar het is helemaal goed gekomen. Elsink trok zich terug op het wonderschone eiland Mallorca, ging succesvol boeken schrijven en reed daar rond in prachtige klassieke auto’s, wat wil een mens nog meer.
Inmiddels is het theater vernieuwd met (nog steeds) een uitstekende lijst van artiesten en ga ik regelmatig -maar zonder passe partout- naar een voorstelling (hoogtepunt: Brood, Chabot & Deelders avondvullende programma met liedjes en andere onzin)
Freek is bezig aan een comeback en bepaalde artiesten mijd ik gewoon. Blijkbaar ben ik toch volwassen geworden.
Foto: Amstelveen.nl