AMSTELVEEN – Dat er ook ondernemers zijn die frauderen met steunmaatregelen is volop in het nieuws. De manier waarop de gemeente fraudeonderzoeken mag uitvoeren is echter wettelijk bepaald: het college dient zich te houden aan artikel 6 EVRM ( Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens). Dit artikel stelt dat bestuurlijke boetebesluiten niet mogen worden gebaseerd op verklaringen zonder dat er gewezen is op het ‘zwijgrecht’. Daarom is volgens de SP het telefonisch verhoren van inwoners uit den boze.
Wil Roode:†Eerder heeft de SP aangegeven hoe belangrijk het is dat ondernemers en ZZP’ers een beroep kunnen doen op het zogenaamde woonlastenfonds als ondersteuningsmaatregel en heeft erop aangedrongen dit te communiceren naar inwoners. Dit deed het college dan ook uiteindelijk door alle ondernemers en ZZP’ers uit Amstelveen die eerder een aanvraag voor TOZO (Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers) hadden ingediend een brief te sturen. Hierin stond dat zij mogelijk aanspraak kunnen maken op het Woonlastenfonds. Men hoefde alleen de bankafschriften van de laatste twee maanden aan de gemeente op te sturen.
Maar de praktijk is ook dat het college deze bankafschriften bekijkt om fraude op te sporen ten aanzien van de TOZO-aanvraag en telefonisch een verhoor afneemt. En het telefonisch verhoor vindt plaats zonder de bijbehorende rechten te vertellen die burgers hebben die verhoor met zich meebrengt. Aan het einde van het verhoor krijgt de inwoner meteen te horen dat de TOZO-uitkering verrekend wordt. Mensen worden overvallen door deze methode die wettelijk niet is toegestaan. Mensen kunnen nu eenmaal een vergissing maken of een kruisje verkeerd plaatsen. Als er op deze manier omgegaan wordt met inwoners is dit wat de SP betreft een verwerpelijke praktijk die meteen moet worden gestoptâ€.
De SP heeft daarom de volgende vragen over het telefonisch fraudeonderzoek ingediend:
- Welke onderliggende wet-en regelgeving of ambtelijke notities hanteert de gemeente als het gaat om telefonische verhoren?
- Welke wettelijke bevoegdheden/ verordeningen/ beleidsstukken of ambtelijke notities liggen ten grondslag aan het telefonisch verhoren ten aanzien van de TOZO-regeling?
- Welke wettelijke bevoegdheden/ verordeningen/ beleid of ambtelijke notities liggen ten grondslag aan het telefonisch meedelen dat de `Tozo -regeling wordt gekort of in mindering wordt gebracht omdat er een telefonisch verhoor heeft plaatsgevonden?
- Waarom biedt het college bij het telefonisch opsporen van fraude ten aanzien van de TOZO- regeling geen onafhankelijke cliëntondersteuning?
- Waarom hanteert het college bij telefonische gesprekken met vragen over de bankafschriften niet artikel 6 EVRM? (artikel 6 EVRM: Boete vanwege schending inlichtingenplicht bijstand – Uit vaste rechtspraak in sociale zekerheidszaken volgt dat bestuurlijke boetebesluiten niet mogen worden gebaseerd op verklaringen die tijdens een verhoor zijn afgelegd, indien voorafgaand aan het verhoor niet is gewezen op het zwijgrecht, terwijl betrokkene niet kon uitsluiten dat zijn verklaring aan een boetebesluit ten grondslag zou worden gelegd.) Het gaat hier dus om de inlichtingenplicht vooraf en het recht van de cliënt op de onafhankelijke cliëntondersteuning.
- Wilt u de raad voorzien van het uitvoeringsbesluit waarin het verband wordt gelegd tussen de uitvoering van het woonlastenfonds en het opsporen van strafbare feiten ten aanzien van de TOZO-regeling?
- Worden er bandopnames gemaakt van de telefonische gesprekken tussen de ambtenaar en de burger?
- Zo niet, krijgt de burger een gespreksverslag van het gevoerde telefoongesprek? Zo niet, waarom niet? Normaal wordt er een brief geschreven als er een vermoeden is dat er mogelijk sprake zou zijn van het schenden van de Inlichtingenplicht van de Participatiewet en krijgen mensen de tijd om na te denken en hulp in te schakelen.
- Gaat het college deze gebruikelijke werkwijze hanteren in de toekomst en stoppen met wat de SP betreft ongeoorloofde telefonische verhoren? Op de gemeentelijke website staat de melding dat er sprake is van toepassing van artikel 17 van de Participatiewet (PW) de zogenaamde Inlichtingenplicht.
- Waarom ontbreekt op de website van het college de daadwerkelijke uitleg over de inhoudelijke betekenis van dit artikel van de Participatiewet (PW)? Want zonder duiding van de artikelen 31 en 32 inkomsten en middelen heeft een burger geen idee wat deze plicht eigenlijk inhoudt.
- Waarom ontbreekt op de website van het college een link naar deze artikelen? Het is evident dat de link naar de participatiewet die er wel staat geen maatwerk is en men kan niet van een burger te verwachten dat zij de hele wet gaat doorlezen.
- Maakt het college gebruik van het nieuwe informatieproduct voor de TOZO-regeling om de aanvullende uitkering voor ondernemers te controleren en die beschikbaar is gesteld door het ministerie vanaf 27 juli? Zo ja, waarom is de raad hierover niet geïnformeerd? Zo niet, waarom niet?
- Om zijn controlerende taak maximaal uit te kunnen oefenen heeft de raad informatie nodig. Daartoe is inzage vereist op alle wet – en regelgeving, verordeningen, beleidsstukken en ambtelijke notities of schriftelijke stukken anderszins die betrekking hebben op de werkwijze van de opsporing van fraude ten aanzien van de TOZO-regelingen. Kunt u deze inzage verlenen? Zo ja, op welke wijze? Zo nee, waarom niet, en hoe bent u dan van plan om aan uw informatieplicht t.b.v. de controlerende taak van de raad te voldoen?