De Amstelveense gemeenteraad is van plan na de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2022 op een heel andere manier te gaan vergaderen. De drie raadscommissies (waarin de politieke debatten nu plaatsvinden) worden afgeschaft en de gemeenteraad komt vaker voltallig bijeen.
Dit is het voorstel dat burgemeester Tjapko Poppens samen met de griffie van de gemeenteraad heeft gemaakt en waarmee in elk geval de fractievoorzitters van de tien partijen in de gemeenteraad deze week al hebben ingestemd.
Het functioneren van de gemeenteraad is al langer onderwerp van soms verhitte discussies. Zie bijvoorbeeld de aflevering van 1Amstelveen van 10 mei. Daarbij gaat het vooral om de vraag of de gemeenteraad zijn rol als hoogste orgaan van de gemeente echt kan waarmaken, of er niet te veel achter gesloten deuren wordt bedisseld en of de besluitvorming voldoende transparant is. De burgemeester heeft afgelopen maanden met alle partijen gesproken en een voorstel geschreven, dat dinsdag werd omschreven als een ‘compromis’. Poppens benadrukte bovendien dat het een ‘concept’ is, waarover de gemeenteraad zich nog voltallig moet uitspreken.
Raadsavonden
Een belangrijk onderdeel van het plan is het organiseren van veertien zogeheten raadsavonden per jaar (nu zijn er tien plenaire raadsvergaderingen). Deze raadsavonden zullen om 19.30 uur beginnen en tot uiterlijk 23.30 uur duren.
Het eerste deel van de raadsavond worden er tegelijkertijd twee sessies gehouden, bedoeld voor de oordeelsvorming, met andere woorden het politieke debat. Per onderwerp is er één woordvoerder per fractie; dat mag ook een (niet gekozen) burgerraadslid zijn. Als de meerderheid een voorstel rijp vindt voor besluitvorming, dan kan het dezelfde avond als hamerstuk (dus zonder verdere discussie) worden afgedaan of op een volgende raadsavond worden behandeld.
Na de beide sessies begint uiterlijk om 21.45 uur de echte raadsvergadering, waarop de actualiteit kan worden besproken en besluiten worden genomen. Ook moties en amendementen komen dan aan de orde.
Gespreksavonden
Naast de raadsavonden worden jaarlijks ook 13 tot 14 gespreksavonden (vooralsnog onder de titel ‘Het Gesprek’) georganiseerd. Deze avonden zijn bedoeld om informatie uit te wisselen en kunnen heel verschillend van karakter zijn. Het College van B en W kan de raad informeren over een bepaald onderwerp, maar zulke avonden kunnen ook werkbezoeken zijn of inloopavonden met bewoners. Inwoners kunnen meepraten en meeluisteren. De raad kan ook gastsprekers uitnodigen.
Vergaderafspraken
In het voorstel van burgemeester Poppens en de raadsgriffie staan ook tien zogeheten ‘vergaderafspraken’, waaraan raadsleden zich moeten houden en die er vooral voor moeten zorgen dat vergaderingen efficiënt verlopen. “We stimuleren het debat, zonder in herhaling te vallenâ€, is een van die afspraken. “Leidend voor de raad is het uitgangspunt ‘openbaar, tenzij’â€, schrijft Poppens verder. Tegelijkertijd stelt hij voor het Presidium van fractievoorzitters, dat nu nog in openbaarheid vergadert, voortaan achter gesloten deuren te laten bijeenkomen. Dit Presidium bespreekt huishoudelijke zaken en evalueert het functioneren van de raad.
Compromis
In dat Presidium (nu nog openbaar dus) kwam het voorstel voor de hele nieuwe vergaderorde dinsdagavond aan de orde. De reacties waren overwegend positief, ook van de partijen die zich de laatste maanden het meest hadden afgezet tegen de gang van zaken in het Amstelveense raadhuis (Burgerbelangen Amstelveen en GroenLinks). “Een stap in de goede richting†en “een goed compromis†waren de omschrijvingen die daarbij gebruikt werden. Lennart de Looze, de nieuwe fractievoorzitter van GroenLinks, benadrukte wel dat een nieuwe structuur nog niet meteen leidt tot een nieuwe politieke cultuur. Anderen zeiden daarop dat een cultuurverandering inderdaad meer tijd zal vragen.