Ik ga het niet met u hebben over de Tweede Kamerverkiezingen. Ook al staat ons politieke landschap compleet op z’n kop, er zijn belangrijkere zaken aan de orde. Ik ga het ook niet hebben over een Turkse despoot die de emoties van landgenoten bespeelt. Zijn landgenoten of onze landgenoten? Die vraag is ingewikkelder dan het lijkt en doet er op dit moment ook totaal niet toe. Want zoals ik al zei, er is belangrijker nieuws. Veel belangrijker nieuws zelfs. Uit Amstelveen. Want aan de koffietafel in ’t Oude Dorp, tijdens de lunch op het Stadshart en bij de borrel in Abina, wordt er nog maar over één ding gesproken; het zwijntje is terug!
Mocht u weinig tot geen binding of geschiedenis hebben met Amstelveen, dan kan ik uw “Pardon, maar waar gaat dit over?†heel goed begrijpen. En ik ga een poging wagen om een klein beetje licht in die duisternis te scheppen.
Zoals Londen de Big Ben heeft, heeft Parijs de Eifeltoren, Athene de Acropolis en Amstelveen… inderdaad… het zwijntje. Sommige mensen in Amstelveen zouden nu Der Bogen willen noemen, maar deze kan in de verste verte niet tippen aan de sociaal maatschappelijke cultstatus van het zwijntje. Het zwijntje is een door Karl Iljitsj Pelgrom vervaardigd bronzen beeld en stond sinds de jaren ’60 voor de HEMA op het Stadshart Amstelveen. Wat we toen overigens nog gewoon het Binnenhof noemden. Of het Plein, dan wist ook iedereen wat je bedoelde. En het zwijntje gaat ons Amstelveners aan het hart. Heel erg aan het hart zelfs. Omdat het vanuit artistiek oogpunt een absoluut meesterwerk is? Een hoogstandje in de geschiedenis van het beeldhouwen? Nee, niets van dit alles. Ik heb een zeer beperkte kennis van kunst, maar ik durf wel te stellen dat het zwijntje niet echt een icoon is in onze nationale kunstgeschiedenis.
Daarentegen is het zwijntje wel een icoon in de geschiedenis van Amstelveen. Althans, voor mensen zoals ik die in Amstelveen zijn geboren en getogen. En om daar een klein beetje een beeld bij te krijgen, neem ik u even mee terug naar het eind van de jaren zeventig. Als klein jochie zat ik achterop de fiets bij mijn moeder (‘let op dat je voeten niet tussen de spaken komen!’) en reden we op woensdag- of vrijdagmiddag naar het plein. En het plein was dan Plein 1960 wat nu het Stadshart is. Vanuit de Oude Karselaan reden we vanaf de Molenweg het Zwarte Pad op, om halverwege via de Thorbeckelaan naar het plein te komen. De fiets parkeerde we in het paadje dat de grote parkeerplaats voor het Cultureel Centrum (Schouwburg) en de ingang bij Perry van de Kar (Perry Sport) verbond. Op vrijdagmiddag stond tijdens de markt op de hoek van dit paadje altijd de man met de stroopwafels. Dat weet ik nog maar al te goed.
Ondanks de stroopwafelman, kan ik me ook herinneren dat dit zeker niet de leukste uitjes waren. Mijn voetjes kwamen inderdaad zo nu en dan tussen de spaken, het was altijd koud onderweg of anders stortregende het wel, een ijzeren bagagedrager was toen al niet comfortabel en winkelen is nooit mijn grootste hobby geweest. Nog maar daargelaten dat mijn moeder graag in oersaaie winkels rondhing en naar mijn beleving altijd te lang stond te kletsen met bekenden die ze tegenkwam. Ik heb er geen trauma aan overgehouden, maar ik heb echt veel betere jeugdherinneringen dan de tripjes naar het plein. En ondanks al deze ontberingen, ging ik toch maar al te graag mee. Want na die barre fietstocht en het te lang rondhangen in oersaaie winkels, stond de mooiste beloning te wachten die je je als kind kon bedenken; je mocht dan even op het zwijntje zitten.
Blijkbaar was een kinderhand eind jaren zeventig ook al snel gevuld, maar even op het zwijntje zitten was het mooiste en het beste wat je als kind op het plein kon overkomen. Misschien nog wel beter dan een onverwacht bezoek aan speelgoedwinkel Boon. En achterop de fiets zat je al te hopen dat er geen andere kindjes op het zwijntje zaten. Dan moest je even wachten en dat duurde per definitie te lang. En de gedachte dat andere kinderen jouw zwijntje ook lief vonden en knuffelden, was als kind al helemaal onuitstaanbaar. Nee, even alleen met jouw zwijntje was het beste wat je toen kon overkomen als kind.
Misschien een stukje polderpsychologie van mijn kant, maar ik denk dat dit soort jeugdherinneringen maken dat wij in Amstelveen zo gehecht zijn aan het zwijntje. En om die herinnering compleet en in tact te houden, is blijkbaar ook de plek waar het zwijntje staat van groot belang. Dus niet bij de Bieb, naast het Kruidvat of op Elsenhove, hoe goed of slecht er daar ook met het zwijntje werd omgegaan. Nee, het zwijntje hoort voor de HEMA, precies zoals dat past in onze herinneringen van heel lang geleden. Als laatste stukje houvast aan lang vervlogen tijden.
Toen onze zoon nog een heel klein dreumesje was, heb ik hem als semi-sentimentele papa nog wel eens op het zwijntje gezet. In de ijdele hoop ook wat bij hem los te maken of een stukje geschiedenis door te geven. Hij keek me aan met een ‘wat doe ik hier’ blik in zijn ogen, vond er duidelijk niets aan en wilde er meteen weer af. En ondanks mijn eerste teleurstelling was dat eigenlijk maar goed ook; laat iedereen vooral zijn eigen emoties en herinneringen hebben. Hij liep nog eens om het zwijntje heen, keek het beestje eens diep in de ogen en richtte vervolgens zijn blik naar mij. ‘Papa, hoe heet het varkentje?’
Jeroen Franken
[efspanel style=”callout” type=””]
[efspanel-header]
[/efspanel-header]
[efspanel-content]
Jeroen Franken (1969) noemt zichzelf een ‘die-hard Amstelvener van de 4e generatie’. Hij groeide op in de Oude Karselaan, doorliep het Amstelhoven en het KKC, is actief bij lokaal maatschappelijke initiatieven en woont samen met Natasha en hun zoon Bobby in de Westwijk.
Met zijn bedrijf Blue Fish helpt hij bedrijven en organisaties bij de inzet van Social Media en is hij actief lid van de Ondernemersvereniging Amstelveen. Bij voorkeur spreekt, traint, schrijft en blogt hij over social media, LinkedIn en ondernemen, maar voor RTVA schrijft hij ook graag over ‘zijn’ Amstelveen.
(follow via @BlueFishConsult & info via DeLinkedinExpert.nl)
[/efspanel-content]
[/efspanel]